Hüseyin ASKER 
Tarih öğretmeni

   
   Millet, ortak  bir geçmişi olan ve birlikte yaşama arzusu gösteren insan topluluğudur. Millet, manevi bir ilkeye, bir ruha dayanır. Ortak geçmişten anlaşılan tarihe sahip olmaktır. Ortak tarih;ortak değerlerin en önemlilerinden biri sayılır.
    Tarihten günümüze pek çok millet var olmuştur. Bu milletlerin bir çoğu tarihin derinliklerinde kaybolmuşlardır. Ancak Türk Milleti’nin, birçok millete nasip olmayan, varlığını sürdürebilmesi ile dünya milletleri arasında  müstesna bir yeri vardır.
     Tarihi şahsiyetler de, bu değerlerin bir parçasıdır. Hatta, millet bilincinin oluşmasındaki önemli unsurlardan biridir. Tarihin seyri içerisinde  Türk Milleti, bünyesinden önemli değerler yetiştirmiştir:
    Tanhu Mete… İlteriş Kağan… Tuğrul Bey… Mustafa Kemal Atatürk…
     Türk milletini,çok zor dönemlerinde dahi layık olduğu  yere getiren;  yetiştirdiği tarihî şahsiyetlerdir. Bu sebeple Türk Milleti, varlığını ve devletli  millet olma özelliğini daima sürdürmüştür. Milletimize, bugünkü kişiliğini kazandıran, kırılmış gururunu iade eden ve devletli millet olma özelliğini sürdürmesini sağlayan; Mustafa Kemal Atatürk’tür.
    Kadir kıymet bilmek ,Türk Milleti’nin kendine has önemli özelliklerinden biridir. Bu ruh ve  mâna  özelliği, insanların medeniyet vasfının da ölçüsü sayılır. Milletlerin yaşama gücü, ebedî  âlemdeki büyüklerinin kadrini bilmekle yükselir. Kıymet bilebilmenin önemli bir yönü de, kıymet verileni anlamaktır. Anlamadan kıymet veriyor gözükmek, bir bakıma da, riyakârlık etmektir        
     Mustafa Kemal Atatürk’ü dar bir alanda anlatabilmek ve kısa bir zaman diliminde anlamaya çalışmak elbette mümkün değildir. O’nu anlatabilmek, ayrıca bir kişinin  de başarabileceği bir iş de değildir. O’nun hakkında ciltlerle eserler yazılmıştır. Bu, O’nun bir  büyük yönünü daha ortaya koymaktadır. Herhalde başka hiçbir devlet  adamı ile ilgili bu kadar çok eser  kaleme alınmamıştır.
   Türk İstaklâl Savaşı’nın başlatıcısı olması ve sonuca ulaştırması dolayısıyla önce O’nun   askerî  yönünü ele almak yerinde olacaktır.
   Çanakkale Zaferi, askerî dehası ile kazanılmış ve Birinci Dünya Savaşı’nın gidişatını etkilemiştir. Mustafa Kemal,   Çanakkale Savaşları’nda  hedef, taarruz, kuvvet tasarrufu, hareket serbestliğinin elde bulundurulması, baskın ve güvenlik ilkelerini yerinde ve ustaca kullanmıştır. Burada hem dehasının ışığını yakmış, hem de yurdunun ve milletinin gururunu kurtarmıştır. 
  Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmasından sonra Suriye dönüşü yaverine, Haydarpaşa garında, toplarını İstanbul’a çevirmiş olan galiplerin işgâl donanması için, “Geldikleri gibi  giderler”sözünü dedirten; büyük adamların başlıca sermayesi olan imanından, azim ve iradesinden ve milletine güvenden başka bir şey değildi.
    Yine bu  iman,  azim    ve   kendine     güven,  O’na,
Anadolu’ya geçmeden önce veda için gittiği zaman fikrini soran Osmanlı Sadrazamı’na <<Celâdet gösteriniz>> cevabını verdirmişti.
  Anadolu’da Millî  Mücadele’nin başlaması, Mustafa Kemal’i tarihî bir görevin içine çekmiştir. Anadolu’ya geçtikten sonra hızla  teşkilatlandırma çalışmalarına girmiştir. Kurtuluş Savaşı sırasında hem askerî, hem de siyasî zaferler kazanmıştır. Yeni  askerî stratejiler ortaya koymuştur.Birinci Dünya Savaşı’nın “Mevzi savaşı” anlayışını kısa sürede yıkmış, bilhassa Sakarya Savaşı sonrasında “Topyekün savaş” teorisini ortaya koymuş ve başarıyla uygulamıştır. O’nun savaş anlayışı yine, savaşa millî ve bütünleyici  bir boyut kazandırmıştır. Topyekün savaş bulgusu içinde, bütün güçlerini  savaş alanlarına sürerek; taktiğin yeni ilkeleriyle birleştirmek suretiyle Sakarya’da Türkiye’nin doğuş yollarını açmıştır.
    Atatürk, savaşın kazanılması için stratejiyi sadece bazı kanlı hareketlerin bileşkesi olmaktan kurtarmış; stratejik amaçları “haklı ve kanunî “ seviyeye yükselterek,millî savunmanın bir aracı haline getirmiştir. Kısaca savaş sanatını millet ve devlet bağımsızlığının nasıl sağlanacağını gösteren bir ilim olarak  kabul etmiştir.Savaşa gerektiği kadar ve gerektiği yerde önem vermiştir.Bunu, ”Harp  zarurî ve hayatî olmalıdır.Milletin hayatı tehlikeye maruz kalmadıkça,harp bir cinayettir”, sözüyle belirtmiştir.
     Mustafa Kemal  Atatürk’ün söylediklerinde,
davranışlarında ve yaptıklarında o kadar  kesintisiz bir çizgi  vardır  ki, onu    görmemek   imkansızdır.   O da, akıldır. Bütün yaptıklarında  istisnasız aklın damgası vardır.
   Atatürk’ün davranışlarındaki en açık vasıflardan biri de ölçülü ve dengeli olmaktır. Davranışlarında hiç bir aşırılığa düşmemiştir. Şahsiyeti tam bir bütünlük ve süreklilik gösterir. Başkumandan Gazi Mustafa Kemal ile Cumhurbaşkanı Atatürk arasında hiç bir fark yoktur. Daha önce düşüncesinde bulunan ve şekillenen cumhuriyet fikrini pratiğe dönüştürmüştür. Çünkü O’na göre; “Türk Milleti’nin tabiat  ve şiarına en uygun idare, Cumhuriyet idaresidir.”
   Atatürk, gerek cumhuriyeti kurarken, gerekse diğer konuları gerçekleştirirken, Türk Milleti’nin eğilimlerini hep göz önünde bulundurmuştur. Başarı sırrını şöyle açıklar:
  “Bir insan memlekete, millete faydalı bir iş yaparken gözden uzak bulundurmamağa mecbur olduğu düstur, milletinin hakiki temayülüdür.”
  Millet gerçeği günümüzde olduğu gibi geçmişte de reddedilmez bir gerçekti. Atatürk, bu gerçeği en iyi bilenlerdendi. Dolayısı ile O’nun fikir ve düşüncelerini aksiyon hâline getiren hareket noktası, <<milliyetçilik>> olmuştur. Ancak milliyetçilik anlayışı akılcı, birleştirici, yüceltici ve insanîdir. Türk milliyetçiliğini kitap sayfalarından uygulama alanına geçirmiş ve bütün milletine Türk olmanın gururunu duyurmuştur. Bunu şu sözleriyle sık sık teyit etmiştir:
  “Benim yaratılışımda  fevkalade olan bir şey varsa, Türk olarak dünyaya gelmemdir.” 
  “Dünyanın bize hürmet göstermesini istiyorsak, evvela biz kendi benliğimize ve milliyetimize bu hürmeti hissen, fikren, fiilen, bütün ef’al ve harekatımızla gösterelim.”
  “Bilelim ki, millî benliğini bulamayan milletler, başka milletlerin şikârıdır.”                                              
   Atatürk’ün görüş ve düşünceleri içerisinde istiklâl, millî devlet, hürriyet, ve demokrasi gibi kavramlar hep milliyetçilik etrafında toplanmıştır. Buna göre her fikir ve icraat, Türk Milleti’nin şerefle yaşamasına, Türk’ün ilimde, sanatta, yükselmesine ve dünya medeniyet seviyesinin üstüne çıkarılmasına hizmet edecektir.
   Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nı yapanın Türk halkı olduğunu bilen ve beraber mücadele eden bir kimse olarak, halkını  ihmâl etmemiş ve bütün fertlerine gereken değeri vermiştir. Bu yönde önemli  inkılâplardan biri, Türk kadınına lâyık olduğu yeri kazandırması olmuştur.Çünkü Türk kadını, vatanseverliğini sayısız fedakârlık örnekleriyle,Kurtuluş Savaşı’nda ortaya koymuştur.Türk kadınının,Türk toplumu içindeki gerekli yeri hakkında:
    “Medeniyetten bahsederken, şunu kat’iyetle beyan etmeliyim ki, medeniyetin esası terakki ve kuvvetin temeli aile hayatındadır... Aileyi teşkil eden kadın ve erkek unsurların tabiî haklarına sahip olmaları gerekmektedir.”
  “Dünyada hiçbir milletin kadını, <<ben, Anadolu kadınından daha fazla çalıştım,milletimi kurtuluşa ve zafere götürmekte himmet gösterdim >> diyemez.”
    “Bir cemiyet, aynı gayeye bütün kadınları ve erkekleriyle beraber yürümezse,ilerlemesine teknik olarak imkân  ve ilmî  olarak ihtimâl yoktur.” gibi daha nice görüşler ifade etmiştir.
    Mustafa Kemal Atatürk, dinle ,dindarla asla bir sorunu olmayan  birisidir. O, hep dini, dinsizliklere perde eden, münafık ve istismarcılarla mücadele etmiştir.Atatürk’ün dinle ilgili yaptığı bütün açıklamalarından  İslâm dinini çok iyi bildiği görülmektedir.