Rus Arşivinde Ermeni Belgeleri - 19

GECHA. Fon 15. Sayı 1. Dosya 383. Sayfa 43-43 arkası.

Ermenilere silah ve cephanenin nerelerden geldiği ve ne kadar olduğu, Taşnak Komitesinin genel silahlanma hakkındaki talimatının yankıları.

İlgi № 76.

Hoy, 1913.

Mahkeme Danışmanı Çirkov’un, Dışişleri Bakanlığı Birinci Bölümüne gönderdiği 12.01.1913 tarih ve № 75 sayılı gizli raporundan.

Güvenli yollardan elde edilen bilgilere göre, 8 Aralık tarihinde, Şahtahtı üzerinden İran’a, 150 Rus tüfeği ve 9 kutu cephane iletilmiştir.

Bu yük, Şahtahtı Gümrüğü Ekspeditörü Mkrtiç Bagdasarov tarafından Erivan’dan, Oganes Tatevosoviç ve Sarı Bey adında birisinden alınmış ve Maku Hanlığı Babacin Magalı Karaklis Köyü’nün bir yerleşiği olan Fedai Arşak aracılığıyla Van’a gönderilmiştir.

Geçen yılın 20 Aralık tarihinde Nahcıvan’dan, Ter-Dalanov ve Adamov’dan Van’a, Taşnak-savaşçı Samson olarak bilinen birine, içinde 150 adet askeri tip tüfek ve 10.000 cephane bulunan birkaç kutu, gönderilmiştir. Bu yük, Hoy yerleşiği olan 20. Dağ Topçu Tugayı’nın 5. Batarya’sının eski yüklenicisi Ermeni Aleksandr ve Hoy Vilayeti Şurab Köyü yerleşiği olan Ermeni Fedai Akop gözetiminde Hoy,

Şiryaki ve Nazarov köyleri üzerinden Türk sınırına gönderilmiştir. Bu kişilerin her ikisi de gizlenmektedir.

Yukarıdakilere ek olarak tarafıma iletilen bilgilere göre, bu askeri yükün, henüz tüm partilerinin Türkiye'ye teslimatının yapılmamış olması nedeniyle, bahsi geçen Akop ve Aleksandr’ın tutuklanması ve taşınan silahların bulunması için İmparatorluk Konsolos Yardımcısı tarafından gerekli tedbirlerin alındığını bildirmekten şeref duyarım. Bununla birlikte Van Vilayeti’nde, Ermeni Devrimci Komitesinin genel silahlanma hakkındaki talimatının ortaya çıkardığı artan huzursuzluk nedeniyle, Rus hazinesinin tüfeklerinin ve daha başka cephanelerin, bizim Kafkasya sınırımız üzerinden taşınmasına ilişkin yeni olaylar beklenebilir. Zira son zamanlarda Van Ermenilerinin, İranlı komşularından aldıkları silahlar, elbette ki yeterli olmayacaktır.

Çirkov [imza]

(Aslı gibidir)

Sekreter İ. Uspenskiy [imza].