MODA İLLÜSTRASYONU
Moda illüstrasyonu veya moda resmi, ilk olarak 1908'de modacı Paul Poitret'in kendi tasarımlarını illüstratör sanatçılara çizdirmesiyle yeni bir çizgi alanı olarak doğmuştur. Çizdirilen bu illüstrasyonlar renklendirilerek ilk moda albümü ortaya çıkmıştır. Böylelikle tasarımcı, modellerini bir illüstratör işbirliği ile alıcılarına sunma akımı başlar ve bu Art-Deco illüstrasyon döneminin doğuşu olur. Artık meslek olarak moda illüstratörleri çoğalır. Dergi kapakları ve iç sayfalarda moda illüstrasyonları yer almaya başlar. Daha sonraki yıllarda, moda dünyasında moda illüstrasyonlarının yanı sıra podyum şovları popüler olmaya başlar ve moda figürü canlı mankenlerle sunuma ilgi başlar. Artık moda salonlarında ve giyim endüstrisinde canlı mankenler yer alır. Bu eğilim ile dergilerde illüstrasyonlar, fotoğraf yerine geçen resimler olmuştur.
Batıda moda illüstrasyonu, magazin ve
basın yayınlarında bir biçimde ortaya konan nesnelerin
tanıtımını çekici kılmak, onu en üst düzeyde ayırt edici bir
çerçeveye yerleştirmek amacını taşısa da aynı zamanda bir yaşam
biçimini satmak anlamına gelmektedir. Diğer yandan, moda dergisi yazarları da kendilerine bir okur kitlesi yaratabilmek için aynı metinsel ve resimsel stratejileri izlemişlerdir. Moda illüstratörlüğü batı'da gerçek bir meslek olarak yerini almışken, Türkiye'de bu kavram 1920'lerde bilinmemekteydi. Dönem dergilerinde yer alan pek çok illütrasyonun kime ait olduğuna dair bilgilere ulaşmak zor olsa da Süs Dergisi'nde Müsahipzade Celal'in illüstrasyonlarını da görmek mümkündür. Bunlar dönemin moda anlayışını yansıtan giysiler, saçlar, aksesuarların yer aldığı ve yine o dönemin moda vücut dili, duruş-davranış biçimleri hakkında bilgilere belge niteliğinde olduğu söylenebilir.
TÜRKİYE'de moda kavramı, yirminci yüzyıl itibariyle hazır giyim sektörünün ile başlamaktadır. Böylelikle tasarımcıların modellerinin sergilendiği dönemle birlikte moda illüstrasyonu alanı da gelişecek, çizimler öncelikle moda tanıtımlarında ve basında yer alacaktır. Giyim kuşam, kılık kıyafet tarihimize göz attığımızda; minyatürler bu anlamda bize destek olmaktadır. Osmanlı dönemi minyatürlerinde saray veya belli bir çevreye ait moda bilgilerini gözlemlemek mümkündür. 16. yüzyılda dokuma kumaşlarının desen tasarımları "nakkaşhane"de hazırlanırdı. Ancak moda tasarımı olarak ele almak doğru olmayabilir. Bunlar sadece desen tasarımlarından ibaret çalışmalardır. Tanzimatşa birlikte yayınlanmaya başlayan ve kuşkusuz kadınların moda meraklarını karşılamak isteyen dergi ve gazeteler, modanın yanı sıra başka konulara da yer vermiştir. 19.yy sonu ve 20.yy başlarında moda üretim biçimlerine benzer bir üretim biçimlerine benzer bir üretimden söz edilemez. Moda tüketiminin ileri seviyede yaşandığı İstanbul'da çok az da olsa ısmarlama dikime başvurulduğu bilinmektedir. Türkiye'deki moda illüstrasyonları, batının moda sektörel gelişiminin hem çizimlerle kopyalanarak hem de tasarımlarla taklidi ile meydana gelmiştir.
Alternatif Yayıncılık'a görsel ve içerik desteği için teşekkür ederiz.
